جام جهانی ۲۰۳۰ که قرار است به میزبانی مشترک پرتغال، اسپانیا و مراکش برگزار شود، اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چرا که مصادف با صدمین سالگرد برگزاری این مسابقات است و قرار شده تمهیدات ویژه‌ای برای باشکوه‌تر شدن آن دیده شود.
به گزارش سرویس خبری واندا اسپورت در همین راستا، یک ایده جنجالی برای بزرگداشت این رویداد، یعنی افزایش تعداد تیم‌های حاضر از ۴۸ تیم مصوب فعلی (برای ۲۰۲۶) به ۶۴ تیم مطرح شده است. این پیشنهاد از سوی کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی (CONMEBOL) ارائه شده و هدف آن فراهم کردن فرصت حضور برای کشورهای بیشتری از جهان در این تورنمنت است. حامیان طرح معتقدند با تصویب آن، نزدیک به ۳۰ درصد از ۲۱۱ کشور عضو فیفا در این مسابقات حضور خواهند داشت.
منافع پشت پرده؛ علل اصلی اصرار به گسترش تورنمنت‌ها
اگرچه طرح ۶۴ تیمی با مخالفت روبرو شده است، اما ریشه این اصرار به گسترش تورنمنت‌ها به منافع کلان و وعده‌های انتخاباتی جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا، بازمی‌گردد که به افزایش تیم‌های جام جهانی از ۳۲ به ۴۸ تیم (برای جام جهانی ۲۰۲۶) منجر شد. دلایل فیفا برای این گسترش، ابعاد ورزشی و مالی پیچیده‌ای دارد:
+ بعد ورزشی و سیاسی (ظاهری): فیفا دلیل اصلی گسترش تیم‌ها را “توسعه و ارتقای فوتبال در سطح جهانی” و فراهم کردن “فرصت دیده شدن” و انگیزه صعود برای کشورهای کوچک‌تر اعلام کرده است. اینفانتینو افزایش تیم‌ها را گامی مهم برای درگیر کردن کشورهای بیشتر در یک رقابت بزرگ جهانی می‌داند.
+ بعد اقتصادی (واقعی): افزایش تعداد تیم‌ها، به‌طور مستقیم به افزایش بازی‌ها، طولانی‌تر شدن مدت تورنمنت، و در نتیجه افزایش چشمگیر درآمد از محل حق پخش تلویزیونی و قراردادهای اسپانسری می‌انجامد. تخمین‌ها حاکی از آن بود که نسخه ۴۸ تیمی می‌تواند درآمد فیفا را نسبت به جام جهانی ۲۰۱۸، حدود ۶۴۰ میلیون دلار یا ۲۰ درصد افزایش دهد. در حقیقت، منافع اقتصادی عظیم، محرک اصلی فیفا برای پیگیری “سندروم گسترش” تورنمنت‌ها به شمار می‌رود.
تردید داخلی فیفا و موانع کیفی؛ ۱۲۸ مسابقه پرهزینه
با این وجود، روزنامه گاردین انگلیس فاش کرده که فیفا در خصوص ایده ۶۴ تیمی به شدت تردید دارد و احتمال ارائه پیشنهاد رسمی برای آن بسیار ضعیف است. به گزارش گاردین، با وجود شنیده شدن و به اشتراک گذاشته شدن این طرح با ذینفعان، تردیدهای داخلی جدی وجود دارد:
هزینه سنگین ۱۲۸ بازی:
یک منبع آگاه تأکید کرد که “پتانسیل ۱۲۸ مسابقه در سال ۲۰۳۰ برای فیفا پرهزینه خواهد بود” و تصویب این طرح برای جیانی اینفانتینو دشوار است.
آسیب به مدل تجاری:
منبع دیگری از فیفا نیز گفته است که گرفتن تأییدیه افزایش تیم‌ها از شورای فیفا برای او غیرممکن است. این مخالفان هشدار می‌دهند که «احساس غالب این است که حضور ۶۴ تیم به جام جهانی آسیب می‌زند،» چرا که این طرح به معنی برگزاری “مسابقات غیررقابتی زیادی” خواهد بود و ریسک جدی “آسیب رساندن به مدل تجاری” رقابت‌ها را به همراه دارد.
مخالفت تند یوفا
این پیشنهاد که نخستین بار در ماه آوریل در شورای فیفا مطرح شد، با مخالفت سریع روبرو شد؛ از جمله الکساندر چفرین، رئیس یوفا، این ایده را بد نامید که کیفیت مسابقات را پایین می‌آورد و انگیزه صعود تیم‌ها را تضعیف می‌کند.
پیش‌بینی تأثیر ۶۴ تیمی شدن بر تقویم جهانی فوتبال
در صورت تصویب طرح جام جهانی ۶۴ تیمی با ۱۲۸ مسابقه، تأثیر آن بر تقویم فشرده فوتبال جهان بسیار شدید و مخرب خواهد بود:
تأثیر بر مدت برگزاری تورنمنت
+ افزایش چشمگیر: در حالی که جام جهانی ۳۲ تیمی حدود یک ماه به طول می‌انجامد، جام جهانی ۶۴ تیمی با ۱۲۸ مسابقه، احتمالاً نیاز به ۶ تا ۷ هفته (۴۲ تا ۴۹ روز) برای برگزاری تمام بازی‌ها خواهد داشت.
+ تغییر فصل تعطیلات: این افزایش مدت، دوره تعطیلات بین فصول را برای بازیکنان باشگاهی که در جام جهانی حضور دارند، عملاً از بین می‌برد.
تأثیر بر بازیکنان و لیگ‌های باشگاهی
+ حذف استراحت تابستانی: دوره ریکاوری بازیکنان ملی‌پوش از ۴ تا ۶ هفته به احتمال زیاد به کمتر از 2 هفته کاهش می‌یابد.
+ افزایش ریسک مصدومیت: کاهش شدید دوره استراحت، ریکاوری فیزیکی و روانی را ناکافی ساخته و ریسک مصدومیت‌های عضلانی و فرسودگی جسمی (Burnout) را در طول فصل باشگاهی بعدی به شدت بالا می‌برد.
+ فشرده‌سازی لیگ‌ها: لیگ‌های حرفه‌ای جهان مجبور خواهند شد برنامه خود را به طور اساسی تغییر دهند، از جمله شروع زودهنگام‌تر مسابقات و فشرده‌سازی برنامه بازی‌ها در طول سال، تا با بازه زمانی طولانی جام جهانی سازگار شوند.
