با ورود فناوری های نوین که نیازمند هزینه های بسیار بالا و دانش افزون برای بهره برداری و آنالیز داده های آن نیز هست، دنیای ورزش با دو چالش بزرگ در حوزه حفظ اسرار تجاری باشگاه ها و حریم خصوصی بازیکنان روبرو شده است.
به گزارش سرویس ویژه واندا اسپورت با اضافه شدن فناوری های جدید به ویژه رادارهای ردیابی بازیکنان و سامانه های آنالیز و بررسی داده ها و جمع شدن آنها در بانک اطلاعات فنی و علمی باشگاه ها، دو تهدید جدید به مدیریت تجاری و امنیت ساختاری منافع باشگاه ها برای حفظ این اسرار و محافظت از آنها در برابر هکرها و دیگر رقبا رنگ دیگری گرفته است. از سوی دیگر و نقطه حساس این آنالیزها اطلاعات و منابع مرتبط با اسرار فردی بازیکنان و حریم شخصی آنهاست که روز به روز قوانین آن سخت تر و پیگیری های شهروندی دقیق تر و قانونی تر می شود.
در این مقاله جمع آوری شده توسط واندا اسپورت شما با فرایندی از این فناوری های نوین و بخش های مرتبط اقتصادی و حریم شخصی با آن آشنا می شوید:
۱. سیستمهای ردیابی پوشیدنی (GPS)
این سیستمها از دستگاههای کوچکی استفاده میکنند که بازیکنان در طول تمرین یا مسابقه به تن دارند. این دستگاهها با استفاده از حسگرهای داخلی، دادههای فیزیکی مهمی مانند سرعت، مسافت طیشده، شتابگیری، و بار تمرینی را ثبت میکنند.
STATSports: یکی از معروفترین شرکتها در این زمینه است که دستگاههای GPS خود را با نام Apex Athlete تولید میکند. این دستگاه به ورزشکاران آماتور و جوان امکان میدهد تا عملکرد خود را با بازیکنان حرفهای مقایسه کنند.

Catapult: این شرکت با ارائه دستگاههای Catapult One، به باشگاهها و آکادمیها کمک میکند تا عملکرد بازیکنان را از نظر استقامت، سرعت و فشار تمرینی بهدقت اندازهگیری کنند.
PlayerTek: این فناوری هم یکی از محصولات کَتَپولت است که در کشورهای در حال توسعه مانند نیجریه، به باشگاهها و مربیان کمک کرده تا استعدادهای ناشناخته را بر اساس معیارهای فیزیکی شناسایی کنند.
۲. سیستمهای ردیابی نوری
این سیستمها از دوربینهایی استفاده میکنند که در ورزشگاه نصب شده و حرکت هر بازیکن و توپ را بهصورت خودکار ردیابی میکنند. این فناوری نیازی به پوشیدن هیچ دستگاهی ندارد و دادههای بسیار دقیقی را از کل زمین مسابقه ثبت میکند.
Second Spectrum: این شرکت از هوش مصنوعی و بینایی کامپیوتری برای تحلیل ویدیوهای بازی استفاده میکند. دادههای آنها اطلاعات دقیقی درباره حرکات بازیکنان، پاسها و موقعیتیابی ارائه میدهند که برای تحلیلهای تاکتیکی بسیار ارزشمند است.
Hawk-Eye: این فناوری که بیشتر به خاطر استفاده در تنیس و کریکت معروف است، در فوتبال نیز برای ردیابی توپ و بازیکنان به کار میرود.
۳. تحلیل داده از طریق ویدیو
این روشها از فیلمهای عادی مسابقات برای استخراج دادههای عملکردی استفاده میکنند. این رویکرد به ویژه برای لیگها یا تیمهایی که بودجه کمتری دارند، مقرونبهصرفه است.
SkillCorner: این شرکت با استفاده از الگوریتمهای پیشرفته، دادههای ردیابی فیزیکی را تنها از طریق ویدیوهای پخشزنده استخراج میکند. به این ترتیب، مربیان و استعدادیابها میتوانند عملکرد بازیکنان را در هر لیگی در سراسر جهان، حتی بدون حضور فیزیکی، بررسی کنند.
Hudl: این پلتفرم مجموعهای از ابزارهای تحلیل ویدیو را برای مربیان فراهم میکند و با خرید شرکتهایی مانند Wimu (تولیدکننده ردیابهای پوشیدنی)، امکان ادغام دادههای فیزیکی و ویدیویی را به وجود آورده است.

استفاده از این فناوریها به باشگاهها اجازه میدهد تا تصمیمهای آگاهانهتری بگیرند و بازیکنان مناسب را برای تیمهای خود جذب کنند. همچنین به بازیکنان جوان این فرصت را میدهد که تواناییهای خود را به بهترین شکل ممکن به نمایش بگذارند.
تأثیر این فناوریها بر تحلیل تاکتیکی و آمادهسازی بازیکنان بسیار عمیق و چندوجهی است.
تأثیر بر تحلیل تاکتیکی
در گذشته، مربیان برای تحلیل تاکتیکی تنها به مشاهدات چشمی و فیلمهای ضبطشده متکی بودند. اما حالا با استفاده از دادههای ردیابی، میتوانند به جزئیات دقیقتری دسترسی پیدا کنند.
+ موقعیتیابی و الگوهای حرکتی: سیستمهای ردیابی نوری و جیپیاس، موقعیت هر بازیکن را در هر لحظه ثبت میکنند. این دادهها به مربیان اجازه میدهد تا بفهمند آیا بازیکنان در طول بازی در جایگاه تاکتیکی درست خود قرار میگیرند یا خیر. برای مثال، میتوانند ببینند که یک مدافع کناری در هنگام حملهی تیم حریف، تا چه اندازه به عقب برمیگردد یا یک هافبک دفاعی، چه فضاهایی را پوشش میدهد. این تحلیلها به شناسایی نقاط ضعف تاکتیکی تیم و برنامهریزی برای بهبود آن کمک میکند.
+ فشار (Pressing) و سازماندهی دفاعی: با تحلیل دادههای سرعت و شتابگیری، مربیان میتوانند بفهمند که بازیکنانشان با چه شدتی حریف را تحت فشار قرار میدهند. برای مثال، اگر یک مهاجم در طول بازی به اندازهی کافی برای پرس کردن مدافعان حریف نمیدود، این موضوع بلافاصله در دادهها مشخص میشود و مربی میتواند این نقص را در تمرینات بعدی برطرف کند. همچنین، مربیان میتوانند بفهمند که ساختار دفاعی تیمشان چقدر منسجم است و بازیکنان در هنگام از دست دادن توپ، با چه سرعتی به جایگاههای دفاعی خود برمیگردند.
تأثیر بر آمادهسازی بازیکنان
این فناوریها به مربیان و تیمهای علمی باشگاهها کمک میکنند تا برنامههای تمرینی را شخصیسازی کنند و از مصدومیتها پیشگیری نمایند.
مدیریت بار تمرینی: دادههای مربوط به بار تمرینی به مربیان نشان میدهد که هر بازیکن در هر جلسه تمرینی یا مسابقه، چقدر انرژی صرف کرده است. اگر یک بازیکن در چند روز متوالی بیش از حد فشار فیزیکی تحمل کند، خطر مصدومیت او به شدت افزایش مییابد. مربیان با بررسی این دادهها میتوانند تصمیم بگیرند که آیا به آن بازیکن برای ریکاوری استراحت بیشتری بدهند یا حجم تمریناتش را کاهش دهند.
بهبود عملکرد فردی: هر پست در فوتبال نیازمند تواناییهای فیزیکی متفاوتی است. برای مثال، یک مهاجم نوک باید توانایی شتابگیریهای ناگهانی داشته باشد، در حالی که یک هافبک به استقامت بالایی برای دویدنهای طولانیمدت نیاز دارد. با استفاده از دادههای جیپیاس، مربیان میتوانند تمرینات تخصصی را برای بهبود ویژگیهای فیزیکی مورد نیاز هر بازیکن طراحی کنند. آنها میتوانند ببینند که یک بازیکن در مسابقه با چه سرعتی میدود و آیا برای رسیدن به سطح آمادگی مورد نظر، نیاز به تمرینات سرعتی بیشتری دارد یا خیر.
این فناوریها به تیمها کمک میکنند تا “فرایند تصمیمگیری” را از یک رویکرد شهودی به یک رویکرد مبتنی بر داده تبدیل کنند. به این ترتیب، مربیان و مدیران ورزشی میتوانند از بازیکنان خود به بهترین نحو استفاده کرده و از آسیبهای احتمالی نیز جلوگیری کنند.
این فناوریها بر استعدادیابی، بهویژه در مناطق کمتر شناختهشده یا لیگهای پایینتر، بسیار قابل توجه است. در گذشته، کشف استعداد در این مناطق چالشهای زیادی داشت.
چالشهای استعدادیابی در گذشته
+ دسترسی محدود: استعدادیابها باید شخصاً به کشورها و شهرهای مختلف سفر میکردند، که این کار پرهزینه و زمانبر بود.
+ ارزیابی ذهنی: ارزیابی بازیکنان به شدت به نظر شخصی استعدادیاب وابسته بود. یک مربی ممکن بود عملکرد یک بازیکن را عالی بداند، در حالی که دیگری نظر متفاوتی داشته باشد.
+ نبود معیار مقایسه: مقایسهی تواناییهای فیزیکی یک بازیکن از لیگ نیجریه با بازیکنی در لیگ دانمارک تقریباً غیرممکن بود.
نقش فناوری در دگرگونی استعدادیابی
فناوریهای ردیابی، این مشکلات را حل کردهاند و زمین بازی را برای همه یکسان کردهاند.
+ کشف استعدادهای پنهان: شرکتهایی مانند اسکیلکُرنِر، با تحلیل فیلمهای ویدئویی لیگهای مختلف، دادههای فیزیکی بازیکنان را استخراج میکنند. این بدان معناست که یک باشگاه بزرگ اروپایی میتواند بدون فرستادن استعدادیاب، عملکرد بدنی بازیکنی در لیگهای آفریقا یا آمریکای جنوبی را بررسی کند. این رویکرد به کشف استعدادهایی منجر میشود که شاید هرگز فرصت دیده شدن پیدا نمیکردند.
+ معیارهای عینی برای مقایسه: دادههای حاصل از جیپیاس، معیارهای عینی و قابل اندازهگیری مانند سرعت، شتاب و استقامت را فراهم میکنند. این دادهها به استعدادیابها اجازه میدهند تا بفهمند آیا تواناییهای فیزیکی یک بازیکن با نیازهای یک تیم در لیگ برتر مطابقت دارد یا خیر. به عنوان مثال، اگر یک باشگاه به دنبال یک هافبک دفاعی قوی است، میتواند به دادههای بازیکنان مختلف نگاه کند و ببینید کدامیک از آنها بیشترین مسافت را با سرعت بالا طی میکند.
+ افزایش دسترسی: حالا بازیکنان جوان در مناطق دورافتاده میتوانند با خرید یک دستگاه جیپیاس شخصی، دادههای عملکردی خود را برای باشگاههای بزرگ ارسال کنند. این امر به آنها فرصت میدهد تا بدون اینکه دیده شوند، تواناییهای خود را ثابت کنند و شانسی برای ورود به سطح حرفهای پیدا کنند.
در نهایت، این فناوریها استعدادیابی را از یک “هنر” به یک “علم” تبدیل کردهاند. آنها به باشگاهها کمک میکنند تا تصمیمات کمریسکتر و دقیقتری بگیرند و به بازیکنان نیز فرصت میدهند تا بر اساس تواناییهای واقعی خود، دیده شوند.

چگونه این فناوریها به مربیان در بخشهای پایه و آکادمیها کمک میکنند
فناوری ردیابی بازیکنان، نقش حیاتی در پرورش و رشد این بازیکنان جوان ایفا میکند.
۱. مدیریت رشد فیزیکی و پیشگیری از آسیبدیدگی
در سنین رشد، بدن بازیکنان به سرعت تغییر میکند و مستعد آسیبدیدگی است. فناوری جیپیاس به مربیان کمک میکند تا:
+ بار تمرینی مناسب را تعیین کنند: مربیان با بررسی دادهها میفهمند که یک بازیکن نوجوان در هر جلسه تمرینی چقدر فشار فیزیکی تحمل کرده است. با این اطلاعات، میتوانند از تمرینات بیش از حد که منجر به مصدومیتهای جدی میشود، جلوگیری کنند.
+ پیشبینی زمان ریکاوری: پس از یک بازی فشرده، دادهها به مربیان نشان میدهد که یک بازیکن چقدر به استراحت نیاز دارد تا برای جلسه بعدی کاملاً آماده شود. این کار از خستگی مزمن و آسیبهای ناشی از آن جلوگیری میکند.
۲. شخصیسازی برنامههای تمرینی
هر بازیکن جوان ویژگیهای فیزیکی و نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد. فناوری ردیابی به مربیان اجازه میدهد تا:
+ نقاط ضعف را شناسایی کنند: اگر دادهها نشان دهد که یک بازیکن در سرعتهای بالا ضعیف است یا استقامت کافی ندارد، مربی میتواند برنامهی تمرینی او را تغییر دهد تا روی این بخشها تمرکز کند.
+ الگوهای حرکتی را بهینهسازی کنند: برای یک مدافع، توانایی دویدن سریع به عقب حیاتی است. دادهها میتوانند به او نشان دهند که آیا در این نوع حرکتها سرعت لازم را دارد یا خیر. این تحلیل به بهبود عملکرد بازیکن در پست تخصصیاش کمک میکند.
۳. ایجاد انگیزه و رقابت سالم
استفاده از این فناوریها برای بازیکنان جوان هیجانانگیز است و میتواند به یک ابزار انگیزشی تبدیل شود:
+ دادههای مقایسهای: بازیکنان میتوانند عملکرد خود را با همتیمیها یا حتی بازیکنان حرفهای آکادمی مقایسه کنند. این مقایسه باعث ایجاد یک رقابت سالم شده و به آنها هدف میدهد تا برای بهبود رکورد خود تلاش کنند.
+ بازخورد فوری: بازیکنان پس از هر جلسه تمرینی یا بازی، میتوانند عملکرد خود را در اپلیکیشن ببینند. این بازخورد فوری و عینی باعث میشود تا آنها درک بهتری از تأثیر تلاشهایشان روی عملکرد فیزیکی خود داشته باشند.
این فناوریها به مربیان آکادمیها کمک میکنند تا به جای اتکا به حدس و گمان، با رویکردی علمی و دادهمحور، استعدادهای جوان را پرورش دهند و آنها را برای ورود به دنیای حرفهای آماده کنند.
در کنار تمام مزایایی که این فناوریها دارند، چالشهای مهمی نیز مطرح میشوند که نمیتوان آنها را نادیده گرفت. سه چالش اصلی عبارتند از: هزینه، حریم خصوصی دادهها، و حفظ اسرار کلیدی مدیریت فوتبال.
1. هزینه
فناوریهای ردیابی، بهویژه در سطح حرفهای، بسیار گران هستند.
+ قیمت تجهیزات: خرید دستگاههای جیپیاس برای هر بازیکن، بهعلاوه نرمافزارها و سیستمهای تحلیل داده، میتواند هزینهی زیادی را به باشگاهها تحمیل کند. برای باشگاههای کوچکتر یا آکادمیهای محلی، تأمین این بودجه ممکن نیست. این امر یک شکاف مالی و فنی بین تیمهای بزرگ و کوچک ایجاد میکند.
+ هزینههای نگهداری و تحلیل: تنها خرید تجهیزات کافی نیست. برای استفاده مؤثر از دادهها، باشگاهها باید دانشمندان ورزشی و تحلیلگران داده استخدام کنند که دستمزد بالایی دارند.
2. حریم خصوصی دادهها
دادههای فیزیکی و موقعیت مکانی هر بازیکن، اطلاعات شخصی و حساسی محسوب میشوند. این موضوع سوالاتی را دربارهی حریم خصوصی مطرح میکند:
+ چه کسی به دادهها دسترسی دارد؟ آیا بازیکنان کنترل کاملی بر دادههای خود دارند؟ آیا باشگاهها میتوانند این دادهها را بدون رضایت بازیکن به اشتراک بگذارند؟
+ سوءاستفاده از دادهها: فرض کنید یک باشگاه متوجه شود که یک بازیکن از نظر فیزیکی توانایی بازی ۹۰ دقیقه را ندارد. آیا میتواند از این اطلاعات برای کاهش مبلغ قرارداد او استفاده کند؟ یا اگر دادهها به دست تیم رقیب بیفتد، ممکن است برای شناسایی نقاط ضعف تیم مقابل از آنها استفاده شود. این مسئله امنیت دادهها را به یک نگرانی بزرگ تبدیل میکند.

۳. اسرار کلیدی مدیریت فوتبال
دادههای تحلیلی، رازهای پنهان یک تیم را برملا میکنند و این موضوع به یک چالش امنیتی برای باشگاهها تبدیل شده است.
+ افشای استراتژیها: دادههای ردیابی میتوانند نشان دهند که یک تیم چگونه در موقعیتهای خاص دفاع یا حمله میکند. برای مثال، اگر دادهها نشان دهند که یک تیم بیشتر حملاتش را از سمت راست زمین آغاز میکند، تیم رقیب میتواند به راحتی برای مقابله با این استراتژی برنامهریزی کند.
+ لو رفتن اطلاعات بازیکنان در نقل و انتقالات: اگر دادههای یک بازیکن به طور عمومی منتشر شود، تیمهای دیگر میتوانند دقیقاً بدانند که او در چه بخشهایی قوی یا ضعیف است. این اطلاعات، قدرت چانهزنی باشگاه فروشنده را در مذاکرات کاهش میدهد. به همین دلیل، باشگاهها معمولاً تمایلی به اشتراکگذاری عمومی دادههای خود ندارند، مگر در قالب قراردادهای رسمی و کنترلشده.
در نتیجه، با وجود تمام مزایای بینظیر، استفاده از فناوریهای ورزشی باید با دقت و با در نظر گرفتن مسائل اخلاقی، مالی و امنیتی مدیریت شود تا حقوق بازیکنان و اسرار باشگاهها محفوظ بماند.



