در آستانه جام جهانی ۲۰۲۶، فشارها بر فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) به دلیل قرارداد حمایت مالی با شرکت نفت دولتی عربستان سعودی، آرامکو، به شکل چشمگیری افزایش یافته است.
به گزارش سرویس خبری واندا اسپورت ائتلافی از سازمان‌های برجسته حقوق بشر و زیست‌محیطی با ارسال نامه‌ای رسمی به فیفا، فرمول یک، کریکت و دیگر نهادهای ورزشی، ریشه‌های اصلی این درگیری اخلاقی را بار دیگر برجسته کرده‌اند.
ریشه درگیری‌ها: دو اتهام بزرگ
انتقادها از شراکت فیفا با آرامکو بر دو محور کلیدی متمرکز است که زیر پا گذاشتن تعهدات اخلاقی فیفا را نشان می‌دهد:
سبزنمایی (Greenwashing): آرامکو به‌عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سوخت‌های فسیلی در جهان، نقش مهمی در انتشار گازهای گلخانه‌ای دارد. منتقدان معتقدند که شراکت با این شرکت، تعهد پیشین فیفا به «چهارچوب ورزش برای اقدام اقلیمی» سازمان ملل را نقض می‌کند. گروه‌های اعتراضی هشدار می‌دهند که فیفا در خطر تأیید ضمنی “سبزنمایی” آرامکو قرار دارد؛ یعنی استفاده از اعتبار ورزش برای انحراف توجه از اثرات مخرب فعالیت‌های اصلی این شرکت بر محیط زیست.
ورزش‌شویی (Sportswashing): این سازمان‌ها معتقدند که سرمایه‌گذاری گسترده آرامکو در ورزش‌های جهانی بخشی از تلاش حکومت سعودی برای بهبود وجهه بین‌المللی خود است، در حالی که نگرانی‌های جدی درباره حقوق بشر و حقوق زنان در این کشور پابرجاست. بازیکنان حرفه‌ای فوتبال نیز پیش‌تر خواستار قطع این همکاری شده بودند، زیرا آن را ابزاری برای حکومت سعودی برای «انحراف توجه از رفتار زیان‌بار با زنان و کره زمین» می‌دانستند.
نقض تعهدات اخلاقی فیفا
این نامه رسمی که از سوی سازمان‌هایی مانند FairSquare ارسال شده، به فیفا یادآوری می‌کند که طبق توصیه‌های کارشناسان سازمان ملل متحد، همکاری با آرامکو ممکن است قوانین و معیارهای بین‌المللی حقوق بشر را نقض کند.
روابط فیفا با آرامکو در زمانی جنجالی به اوج رسید که این شرکت تنها چند ماه پیش از اعطای حق میزبانی جام جهانی ۲۰۳۴ به عربستان سعودی، به شریک فیفا تبدیل شد.
جیمز لینچ از سازمان FairSquare در بیانیه‌ای تندی گفت: «در حالی که کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل درباره تأثیر فعالیت‌های آرامکو بر کره زمین و انسان‌ها هشدار می‌دهند، سازمان‌های ورزشی مانند فیفا… با خوشحالی پول این شرکت را می‌پذیرند و نه تنها بیانیه‌های خودشان در مورد مسئولیت اجتماعی، بلکه آینده خود ورزش‌ها را نیز نادیده می‌گیرند.»
آرامکو به عنوان یک شریک «بزرگ جهانی» فیفا، حامی مالی جام‌های جهانی مردان ۲۰۲۶ و زنان ۲۰۲۷ است. در همین حال، جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا، با سفرهای مداوم با جت اختصاصی خود، رد پای کربنی قابل توجهی از خود بر جای گذاشته و بر شدت انتقادها افزوده است.
