در تلاش برای تزریق حیاتی دوباره به ورزش دو و میدانی، فدراسیون جهانی دو و میدانی از طرح جسورانه “قهرمانی پایانی” (Ultimate Championship) پرده برداشته است.
به گزارش سرویس خبری واندا اسپورت این رویداد دوسالانه جدید با هدف اجرای فرمت فشرده و تلویزیونی، همراه با بی‌سابقه‌ترین جوایز نقدی در تاریخ این رشته، قرار است دو و میدانی را به یک دوراهی جدید هدایت کند؛ مسیری که می‌تواند به تقویت جایگاه آن بیانجامد یا به تقسیم ساختار موجود دامن زند.
تغییری بزرگ پس از چهار دهه حرفه‌ای‌گری
بیش از چهل سال پیش، دو و میدانی با پایان دادن به سنت آماتوریسم و اجازه دادن به پرداخت دستمزد به ورزشکاران، اولین تحول بزرگ خود را تجربه کرد. اکنون، با معرفی این قهرمانی جدید، ورزش بار دیگر در آستانه دگرگونی است. قهرمانی پایانی قرار است در سال ۲۰۲۶ در بوداپست آغاز شود و با ۱۰ میلیون دلار جایزه نقدی، رکوردی تازه در تاریخ جوایز این رشته ورزشی ثبت کند؛ ۱۵۰ هزار دلار برای هر برنده پایانی.
حامیان این اقدام را تکاملی طبیعی در عصر حرفه‌ای‌گری می‌دانند، اما منتقدان نگران‌اند که تمرکز شدید بر جلوه‌های بصری تلویزیونی، ماهیت سنتی و عمق قهرمانی‌های دو و میدانی را تضعیف کند.
فینال جهانی هدفمند و فشرده
قهرمانی پایانی به عنوان اختتامیه بزرگ جهانی فصل، هر دو سال یک بار در تقویمی که عاری از بازی‌های المپیک یا مسابقات قهرمانی جهان است، برگزار خواهد شد. دوره افتتاحیه از ۱۱ تا ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۶ در بوداپست برگزار می‌شود و به تنها سه جلسه عصرگاهی فشرده شده است.
ساختار مسابقه به عمد ساده‌سازی شده است: ۲۸ رشته، که شامل هیچ مرحله مقدماتی یا حذفی نمی‌شود. دعوت‌نامه‌ها صرفاً برای ورزشکاران برتر رتبه‌بندی شده، قهرمانان المپیک و جهان، و برندگان لیگ الماس ارسال می‌شود. این فرمت “بهترین‌ها علیه بهترین‌ها” تضمین می‌کند، اما در عین حال به معنای حذف برخی رشته‌های المپیکی نظیر ترکیبی و پیاده‌روی سرعت از برنامه است.
سباستین کو، رئیس فدراسیون جهانی دو و میدانی، این رقابت را «پرچم‌دار جهانی اصلی بعدی در تقویم» خوانده و بر ضرورت وجود یک رویداد معنادار در پایان هر فصل تأکید کرده است. با این حال، چالش اساسی این است که آیا این فرمت فشرده، که با هدف پخش تلویزیونی تنظیم شده، می‌تواند با ساختار مسابقات و لیگ‌های موجود که تقویم را پر می‌کنند، سازگار باشد یا خیر.
هویت برندینگ “تک قهرمان” و تمرکز بر ستاره‌ها
فدراسیون جهانی برای این رویداد، هویت بصری و کلامی کاملاً جدیدی را با مشاوره شرکت فیوچربِرند طراحی کرده است. با شعار “کلاس یکتا” (Class of One)، هدف این است که رقابت به ماهیت اصلی خود بازگردد: یک لحظه، یک قهرمان. لوگوی “ستاره درخشان” و استفاده از یک پالت رنگی متمایز، نشان‌دهنده تلاشی آگاهانه برای گسست از زبان بصری سنتی مسابقات دو و میدانی است. این رویکرد برندینگ قابل حمل، نشان می‌دهد که فدراسیون قصد دارد قهرمانی پایانی را به یک مُلک جهانی مستقل و کمتر وابسته به شهر میزبان تبدیل کند.
در راستای تقویت این برند، این رویداد با شخصیت‌های برجسته گره خورده است. اوسین بولت، رکورددار بازنشسته، به عنوان اولین “اسطوره پایانی” و آرماند “موندو” دوپلانتیس، رکورددار پرش با نیزه، به عنوان “ستاره پایانی” معرفی شده‌اند تا پلی باشند بین رویداد جدید و دوران طلایی اخیر و نسل جوان. دوپلانتیس ضمن ابراز هیجان، بر اهمیت کسب عنوانی تاکید کرد که حتی بولت هم آن را ندارد. تیا لافوند، قهرمان پرش سه‌گام، نیز صراحت و ساختار جوایز این مسابقات را ستود.
توازن مالی: فرصت یا ریسک؟
این اقدام در شرایطی صورت می‌گیرد که فدراسیون جهانی در سال ۲۰۲۴، درآمدی رکوردشکن ۹۹.۳ میلیون دلاری ثبت کرد، اما نزدیک به ۴۰ درصد آن مستقیماً از کمیته بین‌المللی المپیک تأمین شد. این وابستگی، فشار مالی برای ایجاد منابع درآمدی پایدار در سال‌های غیرالمپیکی را تقویت می‌کند.
قهرمانی پایانی با سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیون دلاری خود، فرصتی برای جذب مخاطبان پخش و حامیان مالی در سال‌های غیرالمپیکی است، اما در عین حال یک تعهد مالی سنگین را نیز به دنبال دارد. منتقدان معتقدند تمرکز منابع و جوایز در یک رویداد پایانی، خطر تضعیف مسابقات موجود مانند لیگ الماس و یا نادیده گرفتن ابتکارات توسعه در سطوح پایه را در بر دارد.
فلسفه سِب کو، رئیس فدراسیون، بر “نوآوری” برای تضمین آینده ورزش استوار است و قهرمانی پایانی را بارزترین نمود این تفکر می‌داند. موفقیت این رویداد در بوداپست، نه تنها به عنوان یک رویداد ورزشی، بلکه به عنوان یک آزمایش موردی برای مدل سرمایه‌گذاری شهری در دو و میدانی، فراتر از رویدادهای سنتی، در نظر گرفته خواهد شد.
آیا این ریسک بزرگ می‌تواند تعادل لازم را بین نوآوری و سنت برقرار کند و به جای تجزیه، به قدرت بخشیدن به دو و میدانی در سطح جهانی بیانجامد؟
